İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, gönüllü geri dönüş yapmak isteyenlere 1 Ocak-1 Temmuz 2025 tarihleri arasında tanınacak 3 kez çıkış-giriş hakkıyla ilgili, “Aileden bir kişi kendisine verilen belgeyle önden gidecek, tüm hazırlıklarını yapacak. Daha sonra da gönüllü, güvenli, onurlu ve düzenli bir şekilde ailesini götürürken hiçbir mağduriyet yaşamayacak. Bu da bizim insani ve vicdani olduğumuzu gösteriyor.” dedi. 

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, TGRT Haber’de yayınlanan “Gündem Özel” programında, gönüllü, güvenli, onurlu ve düzenli geri dönüşler ile düzensiz göçle mücadeleye ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu.

Düzensiz göçle mücadele ve düzenli göç politikasına değinen Bakan Yerlikaya, “Düzensiz göçü; ulusal ve uluslararası hukuka uygun, insani ve vicdani, medeniyet değerlerimiz doğrultusunda ama kamu düzeni ve güvenliğimizden asla taviz vermeyen bir anlayışla yönetiyoruz. Tam da bu ilkeler doğrultusunda hareket ediyoruz” dedi.

Türkiye’de yasal kalış hakkı olan yabancı sayısına ilişkin bilgi veren Yerlikaya, “Ülkemizde yasal kalışı olan 4 milyon 163 bin 101 yabancı var. Bunun 2 milyon 911 bin 525'i geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler, 1 milyon 56 bin 582’si ikamet izinli yabancılar, 194 bin 994’ü uluslararası koruma altındakiler.” dedi.

8 Aralıktan Bu Yana 30 Bin 663 Suriyeli Gönüllü Geri Dönüş Yaptı

Türkiye’deki 2 milyon 920 bin Suriyelinin yüzde 61’inin Halepli olduğunu söyleyen Bakan Yerlikaya, bunu İdlib, Deyrizor, Hama, Haseke ve Şam’ın takip ettiğini kaydetti. 

Gönüllü geri dönüşlerin 2017 yılından bu yana devam ettiğini aktaran Bakan Yerlikaya, 8 Aralık 2024 tarihine kadar 740 bin Suriyelinin gönüllü, güvenli, onurlu ve düzenli geri dönüş yaptığını belirtti.

Bakan Yerlikaya, 8 Aralık’tan bu yana gönüllü geri dönüş yapanların sayısının ise 30 bin 663 olduğunu ifade etti. 

O Gönülle Uyumlu Bir Göç Politikası ve Gönüllü Dönüş Sergiliyoruz

Bakan Yerlikaya, İstanbul'da okuduğu Ahmet Kabaklı İlkokulu’nda düzenlenen veda töreniyle gündeme gelen 10 yaşındaki Suriyeli Muhammed Eyman ile ilgili şunları kaydetti: “Dün Başakşehir’de bir okulda Muhammed hepimizi ağlattı gerçekten, orada o masum, günahsız sabiler birbirleriyle kucaklaşıyorlar. Mülakat yapmışlar, ‘Ne diyorsunuz Muhammed’in gitmesine?’ diye, ‘Aslında kalmasını isterdim ama onun da memleketine, toprağına, vatanına dönmesi belki kendisi için daha iyi olur.’ diyorlar. O metinleri onlara yazıp versek ‘Bunları söyle’ desek, onu başaramazlar ama onların o günahsız dilleri, yürekleri bize öyle öğretiler veriyor ki, biz de aslında tam o gönülle uyumlu bir göç politikası ve gönüllü dönüş sergiliyoruz.” 

Günlük ortalama gönüllü geri dönüş sayılarının da her geçen gün artığını vurgulayan Bakan Yerlikaya, “Gönüllü geri dönüşler devam edecek. Ama Muhammed’in kucaklaştığı gibi göndermek istiyoruz biz, helalleşerek göndermek istiyoruz.” diye konuştu.

Sınır Kapılarında 7/24 Çalışma Esasına Geçildi, Personel Sayısı Artırıldı 

Gönüllü geri dönüşlerin Hatay Cilvegözü, Yayladağı ve Zeytindalı, Gaziantep Karkamış, Kilis Öncüpınar, Şanlıurfa Akçakale Sınır Kapılarından yapıldığını belirten Bakan Yerlikaya, gönüllü, güvenli, onurlu ve düzenli geri dönüşlerin bekletilmeksizin yürütülmesi amacıyla sınır kapılarında 7/24 çalışma esasına geçildiğini ve personel sayısı artırılarak günlük işlem kapasitesinin 3 bin 20’den 19 bine çıkarıldığını kaydetti. Bakan Yerlikaya, Göç İdaresi Başkanlığı’na bağlı Yabancılar İletişim Merkezi (YİMER) 157 üzerinden de gönüllü geri dönüşlerle ilgili gelen sorulara ilişkin bilgilendirme yapıldığını anlattı. 

Bir Kişi Önden Gidecek ve Gönüllü Geri Dönüş Hazırlıkları Yapacak

Gönüllü geri dönüş yapmak isteyenler için “öncü göçmen”in önden gitmesi konusunda taleplerin olduğunu belirten Bakan Ali Yerlikaya, Suriyelilerin geri dönüş hazırlığı yapması için her aileden bir kişiye, 1 Ocak-1 Temmuz 2025 tarihleri arasında 3 çıkış-giriş hakkı tanınacağını belirtti. İzinli çıkış işlemlerinin Kilis Çobanbey ve Hatay Zeytindalı Kara Hudut Kapılarından yapılacağını bildiren Bakan Yerlikaya, “Göç İdaresi olarak bu genelgeyi hazırladık. Bununla ilgili randevu.goc.gov.tr adresimizden randevu alarak ikamet ettiği ildeki İl Göç İdaresi Müdürlüğümüze müracaat edecek. Biz ona çıkış-giriş yapabilmesi için bir belge vereceğiz. Dolayısıyla her aileden bir kişi önden gidecek, tüm hazırlıklarını yapacak, daha sonra da ailesini götürürken herhangi bir mağduriyet yaşamayacak. Bu da bizim insani ve vicdani olduğumuzu gösteriyor.” şeklinde konuştu.

Aynı Gün Randevu Veriyoruz

Gönüllü geri dönüşlerle ilgili merkezi randevu sisteminin devreye alındığına dikkat çeken Bakan Yerlikaya, gönüllü geri dönüş yapmak isteyen Suriyelilerin, Göç İdaresi Başkanlığı’nın randevu.goc.gov.tr sayfası üzerinden İl Göç İdaresi Müdürlüğüne başvuruda bulunabileceğini belirtti. Aynı gün randevu verildiğini kaydeden Bakan Yerlikaya, gönüllü, güvenli, onurlu ve düzenli geri dönüşlerin aşamalarını şöyle anlattı: “Randevusunu alıp geldiği zaman ilk olarak parmak izi doğrulamasını yapıyoruz. Daha sonra çıkış yapacağı sınır kapısının bulunduğu şehrimize seyahat edebilmesi için 15 gün geçerli Yol İzin Belgesi veriyoruz. Yine kendi el yazılarıyla Gönüllü Geri Dönüş Formu dolduruyorlar. Nihayetinde kapıya geliyor ve gümrük işlemleri yapılıyor. Kapıdan en son çıkarken tekrar bir parmak izi doğrulaması yapıyoruz. Kimlik kartını teslim ediyor ve artık çıkış yapıyor. Bütün bunları yaparken de biz 'üçüncü göz' diyoruz, Birleşmiş Milletler Yüksek Komiserliği (BMMYK) temsilcisi, o yoksa Kızılay, eğer o yoksa İl İnsan Hakları Kurulundan bir temsilci de gönüllü geri dönüş yapan kişiyi mülakata alıyor. ‘Gerçekten gönüllü mü gidiyorsun’, yapmak istediğimiz şey bu, bunu orada netleştiriyoruz.” dedi. 

Göç İdaresindeki Kayıt Sistemimizi Suriye’ye Taşıyoruz 

Şam ve Halep’te Göç İdaresi Bürosu kurulacağını belirten Bakan Ali Yerlikaya, şunları kaydetti: “Neden? Burada halen aramızda, Muhammed gibi gitmeden önce burada doğan 872 bin çocuk var değil mi? Gidenlerle beraber 1 milyonun üzerinde çocuk burada doğdu. Evlilikler, boşanmalar, ölüm yani onlara ait yaşamın izi olan tüm kayıtlar, nüfus özetle Göç İdaresinde, bizde. Geçici koruma kapsamı bitti, karşıya geçti. Diyecek ‘Bu benim çocuğum.’ Suriye'de kayıt yok, oradaki nüfus idaresinde kayıt yok. Dolayısıyla bunu ben kabinede arz ettim Cumhurbaşkanımıza, buradaki kayıt sistemlerimizin orada ihtiyaç olan Suriyelilere kullandırmak ve onların ihtiyaçlarını giderme noktasında aksiyon alıyoruz.”

Sınırlardaki Düzensiz Göç Baskısı Yüzde 60 Azaldı

Türkiye’nin düzensiz göçle mücadelesine ilişkin de açıklamalarda bulunan Bakan Ali Yerlikaya, sorunun kaynağında çözümü, etkili sınır güvenlik tedbirleri, ülke içerisinde etkin yakalama, düzensiz işgücü göçüyle mücadele ve etkin sınır dışı mekanizması olmak üzere 5 basamaklı düzensiz göçle mücadele stratejisinin uygulandığını ifade etti. 

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, düzensiz göçün kaynağında yapılan çalışmalar; tüm sınırlarda ve 81 ilin tamamında alınan sıkı tedbirler ile etkin sınır dışı mekanizması sayesinde rotanın değiştiğini söyledi. Bakan Ali Yerlikaya, 2023 yılının ilk 11 ayında yaklaşık 223 bin düzensiz göçmen sınırlarda engellenirken 2024 yılının aynı döneminde engellenen sayısının 104 bin olduğunu; sınırlardaki düzensiz göç baskının yüzde 60 azaldığını ifade etti.

Bakan Ali Yerlikaya, kararlı ve kesintisiz şekilde sürdürülen çalışmalarla düzensiz göç için çekim etkisinin ortadan kaldırıldığını dile getirdi. Bakan Yerlikaya, “Biz şunu söylüyoruz; gelirsen engellenirsin, giremezsin, hiç boşuna gelme. Çıkmak istiyorsan aklından bile geçirme. Biz seni denizde de, karada da yakalarız. Şimdi bize diyorlar ki; alma ama çıkmak isteyenlere karışma… Benim ülkemden birisi karşıya geçti, yaptığı ilk iş telefonu açıyor, göçün kaynağında olan akrabasına, çevresindeki kişilere ‘ben başardım, sizde gelin’ diyor. Biz buna ‘çekim gücü’ diyoruz. Başaramayacak.” değerlendirmesinde bulundu.

Araç Sayısı ve Sorgulama Sayısı Artarken, Tespit Edilen Düzensiz Göçmen Sayısı Azaldı

Mobil Göç Noktası araçlarının düzensiz göçle mücadeledeki önemine değinen Bakan Yerlikaya, uygulamanın başladığı 19 Temmuz 2023 tarihinden bu yana 2 milyon 542 bin 274 kimlik kontrolü yapıldığını, bu kontroller neticesinde 165 bin düzensiz göçmen tespit edildiğini vurguladı. Araç sayısı ve sorgulama sayısı artmasına rağmen tespit edilen düzensiz göçmen sayısının düştüğünü belirten Bakan Yerlikaya, bu durumun kararlı ve kesintisiz mücadele sayesinde ülke içindeki düzensiz göçmenlerin sayısında yaşanan büyük düşüşü gösterdiğine dikkat çekerek, şunları söyledi: “Uygulamanın başladığı ilk 3 ayda, sadece 50 bin kimlik kontrolü yaptık ve araç sayımız daha azdı, sorgulanan her 100 yabancıdan yüzde 74.5’i düzensiz göçmen çıkıyordu. Son bir ayda ise 256 bin 377 kişinin kimlik kontrolünü yaptık. Ancak bu oran yüzde 2.7’ye düştü.”  

2025’te Bu İşi Bitireceğiz

“Düzensiz göç rotası yani, transit rota ve hedef rota olmaktan çıktık” diyen Bakan Yerlikaya, “Transit rota olmaktan hemen hemen tamamen çıktık. Hedef ülke rotası olmaktan da çok az kaldı. 2025’te bu işi bitireceğiz. Yeni inovatif kararlar ve uygulamalarla beraber çok daha güçlü hale geleceğiz.” şeklinde konuştu.

Düzensiz göçle mücadelenin iş dünyası için de birçok kazanımı olduğunu kaydeden İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, meslek odaları ve iş insanlarının da bu konularda şikayetleri olduğunu belirtti. Bakan Yerlikaya, şu ifadeleri kullandı: “2025’te, çalışma hayatında yabancıların kayıt dışı çalışmaları ile ilgili düzenlemeler getireceğiz. Meslek odaları ve iş insanlarının şikayetleri vardı. Örneğin, Gaziantep, Maraş ve Konya Ticaret Odası Başkanları ‘Haksız rekabeti önleyin’ diyor. Bununla ilgili yeni uygulamalar getirdik. Takip süreçlerini sıkılaştırdık. 2025 yılında yabancı girerken kayıtlı, çıkarken kayıtlı, çalışırken kayıtlı, okurken kayıtlı; her şey kayıtlı olacak.” ifadelerini kullandı.